Trong những năm gần đây, thị trường tiền số đã bùng nổ với nhiều cơ hội đầu tư mới và hấp dẫn. Đối với giới đầu tư, không chỉ có tiềm năng lợi nhuận từ việc giao dịch tiền điện tử thông thường, mà còn từ những công cụ tài chính phức tạp hơn mà họ đã khám phá ra. Trong số các xu hướng đáng chú ý, có một xu hướng đang thu hút sự chú ý đó là “Yield Farming” – một hình thức đầu tư đặc biệt đang được cả nhà đầu tư chuyên nghiệp và những người mới tham gia chú ý. Hãy cùng tìm hiểu về Yield Farming là gì và cách hoạt động của nó trong bài viết dưới đây.
Nội dung
Yield Farming là gì?
Yield Farming là gì? “Yield Farming” (hay còn gọi là “canh tác lợi nhuận”) là thuật ngữ trong lĩnh vực tiền điện tử, được sử dụng để chỉ việc người dùng tập trung tối đa hóa lợi nhuận từ tài sản crypto của họ thông qua việc cung cấp thanh khoản cho các giao thức Tài chính Phi tập trung (DeFi).
Khái niệm “Yield” (lợi nhuận) đề cập đến số tiền thu được từ việc tham gia “Yield Farming,” trong đó người dùng có thể nhận được các token phần thưởng hoặc lợi tức từ việc cung cấp vốn.
“Canh tác” (Farming) tạm dịch là quá trình “gieo hạt” hoặc “gieo vốn” vào các giao thức DeFi để thu hoạch lợi nhuận.
Bài viết này sẽ tiếp tục sử dụng những thuật ngữ quan trọng như “Yield Farming,” “Yield,” “Farming,” và “Farm” để trình bày về khái niệm này trong cộng đồng tiền điện tử và DeFi.
Cách thức hoạt động của Yield Farming là gì?
Yield Farming, hay còn được gọi là Nông nghiệp Sinh lời, là một hoạt động quan trọng trong hệ sinh thái DeFi (Tài chính phi tập trung) và liên quan chặt chẽ đến mô hình Tạo lập Thị trường Tự động (AMM – Automated Market Maker). Mô hình AMM, ví dụ như Uniswap, Mooniswap, Balancer,… đã trở thành xu hướng phổ biến trong cộng đồng crypto.
Trong quá trình tham gia Yield Farming, các nhà cung cấp thanh khoản, hay còn được gọi là Liquidity Provider (viết tắt: LP), tham gia bằng cách cung cấp tiền vào các liquidity pool của giao thức. Mỗi liquidity pool có thể hiểu đơn giản là một hợp đồng thông minh (smart contract) chứa một số lượng tiền mã hóa. Những pool này cho phép người dùng thực hiện các hoạt động như vay mượn tiền, cho vay hay trao đổi giữa các token.
Doanh thu phát sinh từ mỗi Liquidity Pool chủ yếu bắt nguồn từ các khoản phí giao dịch khi người dùng tham gia vào pool, bao gồm việc vay mượn, cho vay, và trao đổi các token. Từ số tiền này, một phần được chia lại cho các Liquidity Provider dựa trên tỷ lệ phần trăm thanh khoản mà họ đã cung cấp cho pool đó.
Ngoài việc kiếm lời từ phí giao dịch, một số giao thức còn triển khai mô hình bootstrapping thanh khoản cho giao thức bằng cách phân phối các token bản địa (thường là token của giao thức đó) cho các LP đã cung cấp thanh khoản vào giao thức. Việc này có thể áp dụng trên toàn bộ các pool của giao thức hoặc chỉ đối với một số pool cụ thể. Quá trình phân phối token bản địa này được gọi là Liquidity Mining.
Liquidity Mining có thể hiểu là một khái niệm hẹp hơn trong Yield Farming. Điều đó có nghĩa là, ngoài việc nhận lợi nhuận từ việc cung cấp thanh khoản, các Liquidity Provider cũng được thưởng thêm một lượng token mới của giao thức tương ứng. Điều này giúp thúc đẩy sự tham gia và đóng góp vào hệ sinh thái của giao thức và tạo ra sự hấp dẫn cho người dùng tham gia vào hoạt động Yield Farming.
Các nền tảng Yield Farming nổi bật
Trong không gian tài chính phi tập trung (DeFi), tồn tại một loạt các nền tảng Yield farming phổ biến, tạo cơ hội cho người dùng tối đa hóa lợi nhuận thông qua việc cung cấp thanh khoản và tham gia vào các hoạt động tài chính phức tạp trên nền tảng này.
Một trong số những nền tảng phổ biến đó là MakerDAO, nơi người dùng có khả năng sử dụng Maker để tạo ra đồng DAI. Sau đó, đồng DAI này có thể được sử dụng để tham gia vào yield farming tại các giao thức khác, chẳng hạn như Compound. Tại Compound, người dùng cung cấp thanh khoản và trong quá trình này, họ có thể farm COMP và kiếm lời từ hoạt động vay và cho vay.
Uniswap là một nền tảng khác cung cấp cơ hội cho yield farming, người dùng cung cấp thanh khoản vào các pool giao dịch để kiếm lời nhuận từ phí giao dịch. Ngoài ra, Balancer, một nền tảng khác, cho phép người dùng farm BAL và các token quản trị khác khi cung cấp thanh khoản cho các pool trên nền tảng.
Còn nếu nhắc đến Synthetix, người dùng có thể sử dụng SNX để mint sUSD. Sau đó, đồng sUSD này có thể được mang đi cung cấp thanh khoản cho các pool trên các nền tảng DeFi khác, tạo cơ hội farm lợi nhuận từ các giao dịch này.
Nền tảng Aavee không chỉ cung cấp thanh khoản cho các pool mà còn cung cấp dịch vụ cho vay tiền, bao gồm cả cho vay nhanh (flash loan). Từ việc vay và cho vay này, người dùng có thể tạo ra lượng thanh khoản lớn hơn và tham gia vào yield farming ở nhiều nền tảng khác nhau.
Không thể bỏ qua Curve Finance, một trong những nền tảng nổi tiếng khác, cung cấp cơ hội cho người dùng cung cấp thanh khoản và nhận phí giao dịch, lãi suất và CRV (governance token của Curve).
Cuối cùng, yEarn Finance đáng được nhắc đến như một lựa chọn phổ biến dành cho yield farming. Tại đây, người dùng có thể cung cấp thanh khoản và nhận lãi suất từ hoạt động này. Hơn nữa, họ cũng có thể farm YFI, đây là token governance của nền tảng, từ việc tham gia vào yield farming tại yEarn Finance.
Tóm lại, không thể phủ nhận rằng các nền tảng Yield farming phổ biến trong không gian DeFi mang đến những cơ hội đa dạng cho người dùng tối đa hóa lợi nhuận của họ thông qua việc cung cấp thanh khoản và tham gia vào các hoạt động tài chính phức tạp trên nền tảng phi tập trung này.
Ảnh hưởng của Yield Farming
Không thể phủ nhận rằng tầm ảnh hưởng mạnh mẽ của Yield Farming đã tạo ra những tác động tích cực đáng kể trong lĩnh vực tài chính phi tập trung (DeFi). Với việc Compound giới thiệu Liquidity Mining và token quản trị COMP, đã mở ra một giai đoạn phát triển không gì có thể so sánh trong lĩnh vực DeFi. Điều này đã thúc đẩy xu hướng dự án ra mắt các chương trình tương tự nhằm hấp dẫn thanh khoản vào giao thức, khiến cho DeFi trở nên phổ biến hơn bao giờ hết.
Một trong những ưu điểm đáng kể của Yield Farming là việc chuyển đổi thanh khoản giữa các giao thức trở nên hiệu quả hơn, và việc sử dụng vốn được tối ưu thông qua farming, cho phép người dùng kiếm lợi nhuận từ các lợi ích cao hơn, kèm theo việc tăng giá trị của token quản trị.
Nhờ vào sức hấp dẫn của DeFi, lượng vốn đổ vào lĩnh vực này tiếp tục tăng mạnh, và do đó, xuất hiện liên tục các dự án DeFi mới, tận dụng các giao thức hiện có để thu hút nguồn vốn. Một trong số những dự án nổi bật là Yam Finance, đại diện cho sự đổi mới trong ngành DeFi.
Điều quan trọng là, nhờ sự thúc đẩy mạnh mẽ của Yield Farming, DeFi đã trở thành một thành phần không thể thiếu trong hệ sinh thái tài chính phi tập trung, thu hút đầu tư vốn và sự quan tâm của cộng đồng tài chính toàn cầu. Điều này chắc chắn sẽ tiếp tục thúc đẩy sự phát triển và đổi mới trong lĩnh vực tài chính phi tập trung trong tương lai.
Những hình thức yield farming phổ biến hiện nay
Trong không gian tài chính phi tập trung (DeFi), yield farming là một phương pháp được sử dụng để kiếm lời nhuận thông qua việc cung cấp thanh khoản hoặc vay vốn trên các nền tảng dApps (ứng dụng phi tập trung). Hiện nay, có nhiều hình thức yield farming phổ biến, mỗi loại đều có những đặc điểm và lợi ích riêng.
1. Vay và cho vay ngắn hạn trên dApps: Trong lĩnh vực này, hai giao thức phổ biến là Compound và Aave. Đây là các nền tảng cho phép người dùng vay và cho vay vốn trong thị trường tiền tệ phi tập trung. Compound và Aave đang dẫn đầu trong lĩnh vực vay và cho vay DeFi, với tổng giá trị khoản vay lên tới 1,1 tỷ USD và giá trị khoản cho vay là 390 triệu USD (dữ liệu được cung cấp dưới đây).
Aave có lãi suất tốt hơn Compound bởi vì cho phép người vay lựa chọn giữa lãi suất cố định và lãi suất thay đổi. Lãi suất cố định thường cao hơn, từ đó tăng lợi nhuận biên cho người cho vay.
Tuy nhiên, Compound đã tạo ra một chiêu khuyến mãi mới bằng cách phát hành thêm token đồng COMP. Bất kỳ ai cho vay hoặc vay vốn trên Compound đều nhận được một số lượng COMP nhất định. Mỗi ngày, Compound cấp 2.880 COMP cho người dùng của họ. Với mức giá khoảng 250 USD cho mỗi COMP (theo giá công bố cho báo chí), điều này đồng nghĩa với một khoản thưởng hàng ngày lên đến 720,000 USD. Điều này đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư.
2. Tạo thanh khoản trên Uniswap và Balancer: Uniswap và Balancer là hai giao thức tạo thanh khoản lớn nhất trong DeFi, cho phép các nhà cung cấp thanh khoản (Liquidity Provider) nhận được khoản phí như một phần thưởng khi đưa tài sản vào nhóm thanh khoản. Các nhóm thanh khoản trên Uniswap được cấu thành giữa hai tài sản với tỷ lệ 50-50, trong khi Balancer cho phép tối đa tám tài sản với phân bổ tùy chỉnh.
Khi có giao dịch thông qua một nhóm thanh khoản trên Uniswap hoặc Balancer, các nhà cung cấp thanh khoản (LP) nhận được một khoản phí.
Uniswap đã đem lại lợi nhuận đáng kể cho các nhà cung cấp thanh khoản trong năm qua, đặc biệt khi khối lượng giao dịch trên các sàn phi tập trung tăng lên. Tuy nhiên, việc tối ưu hóa lợi nhuận cũng đòi hỏi các nhà đầu tư phải cân nhắc đến tổn thất vô thường, đặc biệt khi tài sản tăng giá nhanh chóng. Balancer có thể giảm thiểu một số tổn thất vô thường bằng cách cấu hình các nhóm thanh khoản không theo tỷ lệ 50-50. Điều này giúp giảm tổn thất, nhưng vẫn không hoàn toàn loại bỏ nó. Ngoài ra, cung cấp thanh khoản trên Balancer còn có thể kiếm được token quản trị của Balancer, gọi là BAL.
Ngoài Uniswap và Balancer, có một giao thức khác, Curve Finance, giúp loại bỏ hoàn toàn tổn thất vô thường. Curve tạo điều kiện giao dịch giữa các tài sản có giá cố định với nhau. Ví dụ, có một nhóm với USDC, USDT, DAI và sUSD, tất cả là các stablecoin được giữ cố định với đồng USD. Điều này đảm bảo không có tổn thất vô thường xảy ra. Tuy nhiên, khối lượng giao dịch thường thấp hơn so với Uniswap và Balancer.
3. Các chương trình khuyến khích đặc biệt: Ngoài việc sử dụng COMP như đã đề cập ở trên, giao thức Synthetix đã giới thiệu chương trình khuyến khích khác. Trong chương trình này, nhóm thanh khoản sETH-ETH đã được cung cấp một phần thưởng khuyến khích bằng token SNX. Mặc dù chương trình này không còn tồn tại, cách tiếp cận này đã được các nhóm thanh khoản khác sao chép. Hiện nay, Synthetix có hai nhóm thanh khoản ưu đãi quan trọng: nhóm sBTC và nhóm sUSD trên Curve. Các nhà cung cấp thanh khoản trong những nhóm này nhận được phần thưởng bằng token SNX.
Ampleforth cũng đã giới thiệu chương trình “Geyser”, tạo điều kiện cho các nhà cung cấp thanh khoản trong nhóm AMPL-WETH của Uniswap nhận thêm phần thưởng bằng token AMPL.
Tóm lại, yield farming đang ngày càng trở nên phổ biến trong không gian DeFi, và những hình thức và chiến lược khác nhau cho phép người dùng tận dụng các cơ hội lời nhuận trong môi trường tài chính phi tập trung này. Tuy nhiên, như bất kỳ loại đầu tư nào, việc tham gia yield farming cũng đi kèm với mức độ rủi ro và cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng trước khi tham gia.
Rủi ro của Yield Farming là gì?
Trong lĩnh vực tiền kỹ thuật số và giao dịch đồng tiền ảo, nhà đầu tư cần cân nhắc đến một số rủi ro quan trọng.
Đầu tiên, rủi ro liên quan đến việc bị trộm cắp tiền kỹ thuật số khi cho vay thông qua các ứng dụng phi tập trung (dApp). Số tiền được cho vay được lưu giữ trong các mã bảo mật của dApp, nhưng hacker thường tìm cách khai thác lỗ hổng trong mã bảo mật để đánh cắp tiền.
Thứ hai, nhà đầu tư cần chú ý đến tuổi thọ hạn chế của đồng tiền ảo mà họ ký gửi để đầu tư. Điều này có thể dẫn đến mất giá trị của đồng tiền và gây rủi ro cho hệ thống.
Một rủi ro khác là liên quan đến việc nhà đầu tư ban đầu sở hữu một số lượng lớn đồng token thưởng. Khi họ quyết định bán ra để thu lời, điều này có thể ảnh hưởng đến giá trị token trên thị trường.
Vấn đề pháp lý cũng cần được quan tâm, vì hiện tại các cơ quan quản lý chưa rõ liệu các token thưởng có thể chuyển đổi thành chứng khoán của công ty phát hành hay không. Quyết định của cơ quan quản lý sau này có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng và giá trị của đồng tiền kỹ thuật số được phát hành.
Ngoài ra, một số chiến thuật yield farming với đòn bẩy cao cũng mang theo rủi ro về thanh khoản. Ví dụ, một số nhà đầu tư sử dụng đồng tiền DAI để đầu tư vào dApp Compound, sau đó vay lại DAI bằng cách sử dụng các đồng token ban đầu làm tài sản thế chấp và tiếp tục vay thêm DAI từ số tiền mới vay được này để nhận tỉ lệ phần thưởng COMP token cao hơn. Tuy nhiên, nếu giá token thay đổi không theo dự báo, có thể dẫn đến mất lợi nhuận tích lũy trước đó và kích hoạt một chuỗi sự bán tháo đồng loạt.
Kết luận
Kết luận, qua bài viết này chúng ta đã tìm hiểu về Yield Farming là gì – một hình thức đầu tư tiềm năng song không thiếu rủi ro trong thế giới tiền số. Đây là cách để tận dụng các sản phẩm tài chính DeFi để kiếm lời, nhưng cần thận trọng và nghiên cứu kỹ trước khi tham gia. Trong tương lai, Yield Farming có thể tiếp tục phát triển và đem đến nhiều cơ hội mới cho người tham gia, vì vậy việc duy trì sự tỉnh táo và đảm bảo an toàn vốn rất quan trọng khi tham gia vào bất kỳ dự án Yield Farming nào. Hi vọng rằng bài viết này đã cung cấp kiến thức cơ bản và giúp bạn hiểu rõ hơn về hình thức đầu tư đầy hứa hẹn này. Hãy tiếp tục theo dõi iblockchain.com.vn để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích về blockchain và đầu tư tiền điện tử!