Elastic Chain là gì? Hãy khám phá giải pháp Layer-2 của ZKSync cho phép bạn trải nghiệm Web3 với tốc độ giao dịch nhanh hơn, phí thấp hơn và khả năng tương tác liền mạch giữa các blockchain ngay hôm nay!
Nội dung
ZKSync và hành trình đến Elastic Chain
Trước khi đi sâu vào tìm hiểu Elastic Chain, chúng ta cần hiểu rõ về ZKSync và những nỗ lực của dự án trong việc cải thiện khả năng mở rộng của Ethereum.
ZKSync là một giải pháp mở rộng Layer-2 thuộc nhóm zkRollup, được phát triển bởi Matter Labs từ năm 2020. ZkRollup là một công nghệ cho phép thực hiện các giao dịch ngoài chuỗi chính (off-chain), sau đó tổng hợp và xác minh trên chuỗi chính (on-chain) bằng cách sử dụng các bằng chứng Zero-Knowledge. Điều này giúp giảm tải cho mạng lưới Ethereum, từ đó giảm phí giao dịch và tăng tốc độ xử lý.
ZKSync đã trải qua hai giai đoạn phát triển quan trọng:
- ZKSync 1.0 (ZKsync Lite): Ra mắt vào năm 2020, phiên bản này tập trung vào việc hỗ trợ thanh toán trên Ethereum.
- ZKSync 2.0 (ZKsync Era): Ra mắt mainnet vào tháng 3/2023, ZKsync Era là Layer-2 zkEVM đầu tiên tương thích hoàn toàn với EVM (Ethereum Virtual Machine). Điều này cho phép các nhà phát triển dễ dàng triển khai các ứng dụng Ethereum trên ZKSync mà không cần phải sửa đổi code.
Elastic Chain là trọng tâm của ZKSync giai đoạn 3.0, đánh dấu bước tiến mới trong việc xây dựng một mạng lưới blockchain có khả năng mở rộng vượt trội.
Elastic Chain là gì?
Elastic Chain là một hệ thống gồm nhiều ZK Chains (chuỗi ZK) liên kết với nhau, tạo ra một mạng lưới có khả năng mở rộng không giới hạn, bảo mật cao và tương tác liền mạch. Mỗi ZK Chain hoạt động độc lập nhưng có thể tương tác với nhau và với Ethereum thông qua các cơ chế đặc biệt.
Mục tiêu chính của Elastic Chain là:
- Giải quyết triệt để vấn đề mở rộng: Elastic Chain cho phép hệ thống xử lý một lượng lớn giao dịch mà không ảnh hưởng đến hiệu suất của Ethereum và ZKSync.
- Tăng cường khả năng tương tác: Tài sản và dữ liệu có thể được chuyển đổi dễ dàng giữa các ZK Chains và Ethereum.
- Đơn giản hóa trải nghiệm người dùng: Elastic Chain tích hợp Account Abstraction, cho phép người dùng sử dụng một tài khoản duy nhất trên nhiều chuỗi và thanh toán phí giao dịch bằng bất kỳ token nào.
Cấu trúc của Elastic Chain
Elastic Chain được xây dựng dựa trên ba thành phần chính:
- ZK Router: Đây là thành phần cốt lõi của Elastic Chain, chịu trách nhiệm cập nhật trạng thái giao dịch, đồng bộ hóa thông tin giữa các chuỗi và ghi lại mọi hoạt động trên toàn mạng lưới. ZK Router được triển khai dưới dạng một loạt các smart contract trên các ZK Chain và Ethereum.
- ZK Gateway: ZK Gateway hoạt động như một cầu nối, cho phép các ZK Chain trong mạng lưới ZKSync tương tác với nhau một cách dễ dàng. Nhờ ZK Gateway, dữ liệu và giá trị có thể được chuyển giao giữa các chuỗi với độ trễ thấp.
- ZK Chain: Các ZK Chain được xây dựng dựa trên ZK Stack – một bộ công cụ mã nguồn mở cho phép các nhà phát triển tạo ra các blockchain Layer-2 tùy chỉnh. Mỗi ZK Chain có thể được tùy biến thành rollups, validiums, hoặc volitions, tùy thuộc vào nhu cầu của dự án.
Ưu điểm của Elastic Chain
Elastic Chain sở hữu những ưu điểm vượt trội so với các giải pháp Layer-2 khác:
- Khả năng mở rộng không giới hạn: Nhờ cấu trúc gồm nhiều chuỗi độc lập, Elastic Chain có thể xử lý một lượng giao dịch khổng lồ mà không gây tắc nghẽn mạng. Khi lưu lượng giao dịch tăng cao, hệ thống có thể tự động tạo thêm các ZK Chain mới để đáp ứng nhu cầu.
- Bảo mật cao: Elastic Chain kế thừa tính bảo mật của Ethereum và được tăng cường bởi công nghệ Zero-Knowledge Proof. Tất cả các giao dịch đều được xác minh trên Ethereum, đảm bảo an toàn cho tài sản của người dùng.
- Tương tác liền mạch: ZK Gateway cho phép các ZK Chain và Ethereum tương tác một cách dễ dàng, tạo ra một hệ sinh thái thống nhất và mở rộng. Người dùng có thể chuyển giao tài sản và dữ liệu giữa các chuỗi một cách nhanh chóng và hiệu quả.
- Dễ sử dụng: Elastic Chain tích hợp Account Abstraction, giúp đơn giản hóa trải nghiệm người dùng. Người dùng có thể sử dụng một tài khoản duy nhất trên nhiều chuỗi, thanh toán phí giao dịch bằng bất kỳ token nào, thậm chí là miễn phí.
- Phí giao dịch thấp: Nhờ công nghệ zkRollup và cầu nối ZK Gateway, phí giao dịch trên Elastic Chain được tối ưu hóa đáng kể so với các giải pháp Layer-2 khác.
Hệ sinh thái Elastic Chain
Mặc dù ra mắt chưa lâu, Elastic Chain đã thu hút sự quan tâm của nhiều dự án lớn và đang trên đà phát triển mạnh mẽ. Sự đa dạng về các dự án tham gia vào hệ sinh thái này cho thấy tiềm năng to lớn của Elastic Chain trong việc xây dựng một mạng lưới blockchain toàn diện và đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dùng.
Hiện tại, hệ sinh thái Elastic Chain đã có hơn 12 dự án tham gia, trải dài trên nhiều lĩnh vực khác nhau, từ DeFi, NFT, Gaming cho đến mạng xã hội phi tập trung. Một số dự án tiêu biểu bao gồm:
- Lens Protocol: Mạng xã hội phi tập trung Web3, cho phép người dùng kiểm soát dữ liệu cá nhân và nội dung của họ. Lens Protocol đã chuyển sang ZK Stack vào tháng 5/2024 và đang hoạt động như một ZK Chain độc lập trong hệ sinh thái Elastic Chain.
- Sophon: Blockchain mô-đun tập trung vào GameFi và AI, có khả năng xử lý cao. Sophon được xây dựng trên ZK Stack và đã gọi vốn thành công 10 triệu USD từ các quỹ đầu tư lớn như Paper Ventures và Maven 11.
- Zero Network: Blockchain không phí giao dịch, được phát triển bởi ví Zerion. Zero Network dự kiến ra mắt mainnet vào quý 3 năm 2024 và hứa hẹn sẽ mang đến trải nghiệm người dùng mượt mà hơn.
- GRVT: Sàn giao dịch phái sinh kết hợp giữa CEX và DEX, tập trung vào việc cung cấp một ứng dụng duy nhất để tối ưu hóa trải nghiệm giao dịch. GRVT đã huy động được 9,3 triệu USD từ các quỹ đầu tư như Delphi Digital và CMS Holdings.
Ngoài những dự án kể trên, ZKsync cũng đang tích cực hợp tác với các đối tác chiến lược để mở rộng hệ sinh thái Elastic Chain. Một số cái tên đáng chú ý có thể kể đến như:
- Avara: Công ty phát triển nền tảng cho vay Aave, đang hỗ trợ Lens Protocol trong việc phát triển trên ZK Stack.
- Beam: Dự án tập trung vào bảo mật và quyền riêng tư, đang hợp tác với Sophon để phát triển các giải pháp blockchain an toàn hơn.
- Zentry: Nền tảng Web3 cho phép người dùng tạo ra các ứng dụng phi tập trung, đang tích hợp với Sophon để mở rộng hệ sinh thái.
Với sự phát triển không ngừng của hệ sinh thái, Elastic Chain đang dần khẳng định vị thế của mình như một giải pháp Layer-2 hàng đầu, hứa hẹn sẽ mang đến những ứng dụng Web3 đột phá trong tương lai.
So sánh Elastic Chain với các đối thủ cạnh tranh
Elastic Chain của ZKSync đang tham gia vào một cuộc đua đầy cạnh tranh trong lĩnh vực Chain Abstraction, nơi các giải pháp Layer-2 khác cũng đang nỗ lực để giải quyết vấn đề về khả năng mở rộng và tương tác của blockchain. Hãy cùng so sánh Elastic Chain với những đối thủ “nặng ký” nhất: Arbitrum Orbit, Optimism Superchain và Polygon AggLayer.
- Arbitrum Orbit: Arbitrum, với công nghệ Optimistic Rollup, hiện đang là giải pháp Layer-2 phổ biến nhất trên Ethereum. Arbitrum Orbit cho phép các nhà phát triển tự do tạo ra các Layer-2 và Layer-3 tùy chỉnh, đáp ứng nhu cầu đa dạng của các dự án, từ hệ sinh thái lớn đến các ứng dụng đơn lẻ. Ưu điểm của Arbitrum Orbit nằm ở sự linh hoạt và hệ sinh thái đã phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, so với Elastic Chain sử dụng zkRollup, Arbitrum Orbit có thể gặp hạn chế về tốc độ xác minh giao dịch và chi phí gas trong một số trường hợp.
- Optimism Superchain: Optimism, cũng sử dụng Optimistic Rollup, đang tập trung vào việc xây dựng Superchain – một mạng lưới kết nối các Layer-2 được xây dựng trên OP Stack. Superchain hướng đến việc tạo ra một trải nghiệm người dùng thống nhất và liền mạch giữa các OP Chain. Optimism cũng sở hữu một cộng đồng người dùng và nhà phát triển đông đảo, tạo nên sức mạnh cho hệ sinh thái. Tuy nhiên, giống như Arbitrum, Optimism có thể gặp những hạn chế về tốc độ và chi phí so với zkRollup của Elastic Chain.
- Polygon AggLayer: Polygon AggLayer là một giải pháp tổng quát hơn, không chỉ giới hạn trong các Layer-2 trên Ethereum. AggLayer cho phép tất cả các blockchain tương tác với nhau một cách hiệu quả, tạo nên một mạng lưới đa dạng và kết nối. Polygon có lợi thế về tốc độ giao dịch rất nhanh và khả năng tương tác vượt trội. Tuy nhiên, AggLayer vẫn đang trong giai đoạn phát triển và chưa có nhiều dự án Layer-3 được xây dựng trên nền tảng này.
So sánh với Elastic Chain:
- Công nghệ: Elastic Chain sử dụng zkRollup, mang lại lợi thế về bảo mật và hiệu quả so với Optimistic Rollup của Arbitrum và Optimism.
- Khả năng tương tác: Elastic Chain tập trung vào khả năng tương tác giữa các ZK Chain và Ethereum, trong khi Polygon AggLayer hướng đến kết nối tất cả các blockchain.
- Tốc độ và phí giao dịch: Cả 4 giải pháp đều có tốc độ giao dịch nhanh và phí giao dịch thấp.
- Account Abstraction: Elastic Chain là giải pháp tiên phong tích hợp Account Abstraction, mang lại trải nghiệm người dùng vượt trội.
- Hệ sinh thái: Arbitrum và Optimism hiện đang có hệ sinh thái phát triển mạnh mẽ hơn Elastic Chain.
Mỗi giải pháp đều có những điểm mạnh và điểm yếu riêng. Elastic Chain nổi bật với công nghệ zkRollup, Account Abstraction và khả năng tương tác liền mạch giữa các ZK Chain và Ethereum. Tuy nhiên, Elastic Chain cần phải nỗ lực hơn nữa để xây dựng hệ sinh thái và cạnh tranh với các đối thủ đã có chỗ đứng vững chắc trên thị trường.
Lợi thế cạnh tranh và thách thức của Elastic Chain
Elastic Chain, với những cải tiến vượt bậc về khả năng mở rộng và tương tác, được kỳ vọng sẽ tạo nên làn sóng mới trong lĩnh vực blockchain. Tuy nhiên, để đạt được thành công, Elastic Chain cần phải tận dụng tối đa lợi thế cạnh tranh và vượt qua những thách thức hiện hữu.
Lợi thế cạnh tranh của Elastic Chain
Account Abstraction: Elastic Chain là tiên phong trong việc tích hợp Account Abstraction, mang đến trải nghiệm người dùng tối ưu.
- Quản lý tài sản linh hoạt: Người dùng có thể sử dụng một tài khoản duy nhất trên nhiều ZK Chain, loại bỏ sự phức tạp trong việc quản lý nhiều ví và khóa riêng.
- Tự do lựa chọn token trả phí: Phí gas có thể được thanh toán bằng bất kỳ token nào, thậm chí là miễn phí, giúp tiết kiệm chi phí và tăng tính linh hoạt cho người dùng.
- Nâng cao trải nghiệm người dùng: Giao dịch trở nên đơn giản và dễ dàng hơn bao giờ hết, thu hút người dùng mới và thúc đẩy việc áp dụng blockchain rộng rãi.
Công nghệ ZK tiên tiến: ZK Rollup là công nghệ đột phá, mang lại khả năng mở rộng và bảo mật vượt trội. Elastic Chain kế thừa những ưu điểm này, đồng thời tối ưu hóa hiệu suất để đảm bảo tốc độ giao dịch nhanh chóng và chi phí thấp.
- Bảo mật tối ưu: Zero-Knowledge Proof đảm bảo tính riêng tư và an toàn cho dữ liệu giao dịch, tăng cường lòng tin của người dùng vào hệ thống.
- Khả năng mở rộng vượt trội: Xử lý một lượng lớn giao dịch mà không gây tắc nghẽn mạng, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của các ứng dụng Web3.
Tương tác liền mạch: ZK Gateway cho phép các ZK Chain tương tác với nhau và với Ethereum một cách liền mạch.
- Hệ sinh thái mở rộng: Tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển giao tài sản và dữ liệu giữa các chuỗi, thúc đẩy sự phát triển của các ứng dụng cross-chain.
- Tăng cường tính linh hoạt: Người dùng có thể dễ dàng truy cập và sử dụng các ứng dụng trên nhiều ZK Chain khác nhau, mở ra không gian sáng tạo và phát triển cho các nhà phát triển.
Thách thức của Elastic Chain
Cạnh tranh khốc liệt: Elastic Chain phải cạnh tranh với các đối thủ sừng sỏ như Arbitrum Orbit và Optimism Superchain, những giải pháp đã có chỗ đứng vững chắc trên thị trường.
- Xây dựng lợi thế khác biệt: ZKSync cần tập trung vào việc phát triển những tính năng độc đáo và nâng cao trải nghiệm người dùng để thu hút người dùng và nhà phát triển.
- Mở rộng quan hệ đối tác: Hợp tác với các dự án và tổ chức lớn để mở rộng hệ sinh thái và tăng cường sức ảnh hưởng của Elastic Chain.
Độ phức tạp của zkRollup: Việc phát triển các ứng dụng trên zkRollup yêu cầu kiến thức chuyên môn cao về mật mã, có thể gây khó khăn cho các nhà phát triển.
- Đơn giản hóa quy trình phát triển: ZKSync cần cung cấp các công cụ và tài liệu hướng dẫn chi tiết để hỗ trợ các nhà phát triển xây dựng ứng dụng trên Elastic Chain.
- Thu hút cộng đồng nhà phát triển: Tổ chức các sự kiện, workshop, hackathon để thu hút và đào tạo các nhà phát triển tiềm năng.
Thu hút cộng đồng: Mặc dù có những ưu điểm vượt trội, Elastic Chain vẫn cần thu hút thêm người dùng và nhà phát triển để xây dựng một hệ sinh thái vững mạnh.
- Quảng bá rộng rãi: Tăng cường các hoạt động marketing và truyền thông để giới thiệu Elastic Chain đến với cộng đồng blockchain.
- Xây dựng cộng đồng mạnh mẽ: Tạo ra các chương trình khuyến khích, hỗ trợ cộng đồng để thúc đẩy sự tham gia và đóng góp của người dùng.
Elastic Chain là một giải pháp mở rộng Layer-2 đầy tiềm năng, hứa hẹn sẽ giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng và tương tác trong thế giới blockchain. Với những ưu điểm vượt trội như Account Abstraction, công nghệ ZK và khả năng tương tác liền mạch, Elastic Chain có thể trở thành một trong những nền tảng hàng đầu cho các ứng dụng Web3 trong tương lai.
Tuy nhiên, Elastic Chain vẫn còn phải đối mặt với những thách thức lớn, đặc biệt là sự cạnh tranh từ các đối thủ và độ phức tạp của công nghệ zkRollup. Để thành công, ZKSync cần tiếp tục nỗ lực cải thiện sản phẩm, thu hút nhà phát triển và xây dựng một hệ sinh thái vững mạnh.
Elastic Chain là một dự án đáng chú ý và có tiềm năng thay đổi cách chúng ta sử dụng blockchain. Hãy cùng theo dõi sự phát triển của Elastic Chain và ZKSync trong thời gian tới.
Hy vọng qua bài viết này của IBlockchain đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Elastic Chain là gì. Nếu bạn còn bất kỳ câu hỏi nào về hệ thống này, hãy để lại bình luận ngay dưới bài viết để chúng mình sớm giải đáp qua các bài viết chi tiết nhé!