Ngày 3/12/2024, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol bất ngờ ban bố thiết quân luật, lần đầu tiên sau 44 năm. Quyết định này không chỉ gây ra cú sốc lớn trên chính trường mà còn tạo ra làn sóng biến động mạnh trên thị trường tài chính, đặc biệt là tiền điện tử. Liệu động thái này nhằm bảo vệ hay đe dọa sự ổn định của quốc gia?
Nội dung
Thiết quân luật tại Hàn Quốc
Thiết quân luật là một khái niệm không xa lạ trong lịch sử các quốc gia, đặc biệt ở châu Á. Tuy nhiên, tại Hàn Quốc, việc áp dụng biện pháp này trong bối cảnh hiện nay lại mang một ý nghĩa đặc biệt và để lại nhiều lo ngại sâu sắc.
Thiết quân luật tại Hàn Quốc, lần gần nhất biện pháp này được sử dụng là vào năm 1980, khi phong trào dân chủ hóa bùng nổ tại Gwangju. Sự xuất hiện của quyết định banh hành thiết quân luật đêm qua, ngày 3/12/2024 (sau 44 năm) được Tổng thống Yoon Suk Yeol giải thích là để đối phó với các mối đe dọa từ “các lực lượng thân Triều Tiên” mà ông cáo buộc đang phá hoại an ninh quốc gia và trật tự dân chủ.
Quyết định ban bố thiết quân luật của Tổng thống Yoon xuất phát từ một loạt nguyên nhân phức tạp:
- Khủng hoảng chính trị: Hàn Quốc đang đối mặt với những căng thẳng chưa từng có giữa chính phủ và phe đối lập. Quốc hội, do đảng đối lập kiểm soát, đã thực hiện các động thái nhằm luận tội các công tố viên hàng đầu và bác bỏ ngân sách của chính phủ, làm tăng sự bế tắc trong điều hành quốc gia.
- Mối đe dọa từ Triều Tiên: Trong bài phát biểu của mình, Tổng thống Yoon cáo buộc các lực lượng thân Triều Tiên đang “phá hoại trật tự quốc gia” và là nguyên nhân chính đe dọa nền dân chủ của Hàn Quốc.
- Làn sóng phản đối trong nước: Sự phản đối ngày càng gia tăng từ các nhóm dân sự và chính trị khiến chính phủ cảm thấy cần phải có biện pháp mạnh tay để duy trì quyền lực.
Tổng thống Yoon đã tuyên bố rằng thiết quân luật là “biện pháp cuối cùng” nhằm khôi phục và bảo vệ nền dân chủ Hàn Quốc. Tuy nhiên, quyết định này ngay lập tức vấp phải phản ứng dữ dội từ Quốc hội và các chuyên gia, dấy lên câu hỏi về sự hợp pháp và tính cần thiết của nó trong bối cảnh hiện nay.
Phản ứng chính trị tại Hàn Quốc
Quyết định áp dụng thiết quân luật đã tạo ra một cơn địa chấn trong hệ thống chính trị Hàn Quốc, kéo theo phản ứng mạnh mẽ từ nhiều phía.
Tuyên bố gây tranh cãi của Tổng thống Yoon Suk Yeol
Trong bài phát biểu được phát sóng trực tiếp trên truyền hình, Tổng thống Yoon Suk Yeol nhấn mạnh:
“Tôi tuyên bố thiết quân luật để bảo vệ Cộng hòa Hàn Quốc tự do khỏi mối đe dọa từ các thế lực cộng sản Triều Tiên và để xóa bỏ những kẻ phản quốc đang phá hoại nền dân chủ của chúng ta.”
Tuyên bố này không chỉ làm dấy lên tranh luận về tính chính danh mà còn khiến nhiều người lo ngại rằng đây là một biện pháp nhằm củng cố quyền lực hơn là bảo vệ quốc gia.
Phản ứng từ Quốc hội
Ngay sau khi tuyên bố được phát đi, Quốc hội Hàn Quốc, do Đảng Dân chủ đối lập kiểm soát, đã triệu tập một phiên họp khẩn cấp để bàn thảo về biện pháp đối phó. Trong phiên họp này, các nghị sĩ nhanh chóng thông qua một nghị quyết yêu cầu Tổng thống hủy bỏ thiết quân luật. Theo luật pháp Hàn Quốc, nghị quyết này có tính ràng buộc, buộc Tổng thống phải tuân thủ.
Chủ tịch Đảng Dân chủ Lee Jae-Myung phát biểu:
“Chúng tôi sẽ không để bất kỳ ai, kể cả Tổng thống, lạm dụng quyền lực để hủy hoại nền dân chủ mà chúng tôi đã đấu tranh để xây dựng.”
Phản ứng quốc tế và lo ngại từ các tổ chức nhân quyền
Cộng đồng quốc tế, bao gồm Hoa Kỳ và các tổ chức quốc tế như Human Rights Watch, đã bày tỏ sự lo ngại về tình hình tại Hàn Quốc. Một số chuyên gia cảnh báo rằng việc sử dụng thiết quân luật có thể làm suy yếu nền dân chủ tại quốc gia này và tạo tiền lệ nguy hiểm cho các chính quyền tương lai.
Những diễn biến này cho thấy Hàn Quốc đang ở ngã rẽ quan trọng trong lịch sử chính trị và quyết định của Tổng thống Yoon sẽ để lại những hệ lụy lâu dài.
Tác động của thiết quân luật lên thị trường tài chính Hàn Quốc
Quyết định ban bố thiết quân luật không chỉ tạo ra sóng gió trên chính trường mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị trường tài chính Hàn Quốc, đặc biệt là thị trường tiền điện tử vốn nhạy cảm trước các biến động chính trị.
Sự lao dốc của thị trường tiền điện tử
Ngay khi Tổng thống Yoon thông báo áp dụng thiết quân luật, các sàn giao dịch tiền điện tử lớn tại Hàn Quốc, như Upbit, chứng kiến sự bán tháo ồ ạt. Bitcoin, đồng tiền điện tử nổi bật nhất, đã giảm mạnh từ mức giá 132 triệu KRW (khoảng 92.000 USD) xuống chỉ còn 88,26 triệu KRW (khoảng 62.000 USD), tương đương với mức giảm lên tới 27%. Lý do đằng sau sự sụt giảm này chủ yếu là do tâm lý hoảng loạn và lo ngại rằng các biện pháp quân sự có thể ảnh hưởng đến hoạt động giao dịch và tự do tài chính của các nhà đầu tư.
Không chỉ Bitcoin, các đồng tiền điện tử khác như XRP cũng chịu tác động tương tự. XRP giảm tới 60% từ mức 4.000 KRW xuống 1.623 KRW, trước khi phục hồi nhẹ lên mức 3.600 KRW sau đợt giảm sâu. Sự biến động mạnh mẽ này là một chỉ báo rõ ràng về sự bất ổn trong thị trường tiền điện tử Hàn Quốc.
Lý do chính dẫn đến sự sụt giảm này là:
- Tâm lý hoảng loạn: Nhà đầu tư lo ngại rằng các biện pháp kiểm soát mạnh mẽ của chính quyền sẽ ảnh hưởng đến giao dịch và thanh khoản tiền điện tử.
- Dòng tiền rút khỏi thị trường: Theo Arkham Intelligence, chỉ trong vòng một giờ sau thông báo, hơn 163 triệu USDT đã được bơm vào sàn Upbit, phản ánh sự dịch chuyển dòng vốn mạnh mẽ khi nhà đầu tư tìm kiếm các tài sản ổn định hơn.
Tình trạng này còn khiến hiện tượng “Kimchi Premium” là mức giá chênh lệch giữa thị trường tiền điện tử Hàn Quốc và thế giới chuyển sang mức âm. Trước đây, Bitcoin thường có giá cao hơn trên các sàn Hàn Quốc do nhu cầu cao và hạn chế vốn. Tuy nhiên, sau sự kiện này, giá Bitcoin tại Hàn Quốc thấp hơn so với giá trên các sàn giao dịch quốc tế như Binance, điều chưa từng xảy ra trong nhiều năm.
Tác động lên các tài sản truyền thống
Không chỉ tiền điện tử, các tài sản tài chính truyền thống như cổ phiếu và trái phiếu cũng chịu ảnh hưởng đáng kể:
- Thị trường chứng khoán giảm mạnh: Chỉ số Kospi giảm 4,2% trong phiên giao dịch đầu tiên sau thông báo, với các cổ phiếu thuộc lĩnh vực công nghệ và tài chính chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.
Tỷ giá hối đoái biến động: Đồng Won Hàn Quốc giảm giá 2% so với đồng USD, phản ánh tâm lý rủi ro gia tăng từ phía nhà đầu tư nước ngoài.
Các nhà đầu tư nước ngoài đã có xu hướng bán tháo cổ phiếu Hàn Quốc, làm dấy lên mối lo ngại về dòng vốn rút ra khỏi nền kinh tế. Trong khi đó, giá vàng trong nước tăng 3%, một dấu hiệu cho thấy sự chuyển dịch sang các tài sản trú ẩn an toàn.
Thiết quân luật tại Hàn Quốc không chỉ tạo ra cú sốc lớn trên chính trường mà còn đẩy thị trường tài chính vào vòng xoáy bất ổn. Theo iBlockchain, nhà đầu tư và các bên liên quan cần theo dõi sát sao các diễn biến để đưa ra quyết định đúng đắn trong bối cảnh biến động mạnh mẽ. Liệu đây có phải là bước ngoặt đối với nền dân chủ và kinh tế Hàn Quốc? Chỉ thời gian mới trả lời được.