Tiền pháp định Fiat là gì? Tiền pháp định có vai trò gì trong thị trường tiền điện tử? Cùng iBlockchain tìm hiểu trong bài viết sau.
Nội dung
Tiền pháp định Fiat là gì?
Tiền pháp định (fiat money) hay còn gọi là tiền định danh, là loại tiền tệ được chính phủ của một quốc gia ban hành và công nhận hợp pháp. Giá trị của tiền pháp định bắt nguồn từ mối quan hệ cung – cầu và sự ổn định của chính phủ phát hành, thay vì giá trị của một hàng hóa như trong hóa tệ.
Hầu hết các loại tiền giấy hiện đại đều được gọi là tiền pháp định, bao gồm: Việt Nam đồng, đồng đô la Mỹ, đồng Euro và các loại tiền tệ lớn khác trên thị trường.
Cách hoạt động của tiền fiat
Bản chất tiền pháp định không bị phụ thuộc vào các loại hàng hóa, giá trị của nó dựa trên mối quan hệ tin cậy giữa các chủ thể là những người phát hành, người sở hữu và những người sử dụng chúng. Nếu mọi người mất niềm tin vào tiền tệ của một quốc gia, tiền sẽ không còn giá trị nữa.
Giá trị của tiền pháp định đại diện cho năng lực sản xuất của một quốc gia, khi năng lực sản xuất của một quốc gia tăng lên thì giá trị trao đổi của đồng tiền pháp định nước đó cũng tăng theo và ngược lại.
Chính phủ là đơn vị độc quyền được in tiền fiat nên chính phủ có quyền kiểm soát tiền tệ và đưa ra các chính sách liên quan về lưu hành tiền tệ.
Ưu và nhược điểm của việc sử dụng tiền fiat là gì?
Dù là loại tiền nào đều có những ưu, nhược điểm riêng trong quá trình sử dụng. Dưới đây là những ưu điểm và nhược điểm của tiền pháp định mà bạn cần lưu ý khi sử dụng.
Ưu điểm
- Tính linh hoạt: tiền pháp định do chính phủ và ngân hàng trung ương sử dụng linh họa để giải quyết các vấn đề liên quan tới cuộc khủng hoảng kinh tế. Phát hành tiền fiat cũng là một khoản thu nhập cho chính phủ.
- Chi phí sản xuất: việc tạo ra tiền fiat có chi phí phải chăng hơn so với tiền dựa trên hàng hóa.
- Tính thuận tiện: tiền fiat không phụ thuộc vào dự trữ hàng hóa nên có thể được lưu thông mà không cần người giám sát hay kho lưu trữ tốn kém.
- Phạm vi giao dịch: tiền fiat có thể sử dụng ở các quốc gia trên thế giới, và trở thành loại tiền được chấp nhận cho thương mại quốc tế.
- Loại bỏ tính khan hiếm: tiền fiat không bị tác động cũng như không phụ thuộc vào sự khan hiếm của vật chất có giá trị như vàng hay các hàng hóa khác.
Nhược điểm
- Rủi ro lạm phát: tiền pháp định tiềm ẩn nhiều nguy cơ lạm phát cao bởi nó được kiểm soát hoàn toàn bởi chính phủ. Bởi vậy nếu chính phủ không có các biện pháp quản lý phù hợp sẽ xảy ra khủng hoảng kinh tế.
- Không có giá trị nội tại: tiền fiat không có giá trị nội tại vì thế nó thiếu tính ổn định. Chính phủ tạo ra tiền từ uy tín của mình và giá trị của đồng tiền được đo bằng niềm tin của người dùng.
- Rủi ro trong lịch sử: lịch sử đã chứng kiến sự sụp đổ tài chính do thực hiện hệ thống tiền fiat, điều này cho thấy nó vẫn tiềm ẩn nguy cơ rủi ro trong tương lai.
Phân biệt tiền pháp định fiat và tiền mã hóa
Giống nhau
Tiền fiat và tiền điện tử có một điểm chung là cả hai không được đảm bảo bởi một mặt hàng vật lý cụ thể. Đồng thời, tiền pháp định đang tồn tại song song và có mối quan hệ tương trợ đối với crypto.
Khác nhau
Trong đó tiền fiat được kiểm soát bởi chính phủ và ngân hàng trung ương. Loại tiền này gắn chặt với niềm tin và quyền lực của chính phủ. Do đó sự tồn tại của chính phủ sẽ luôn song hành và đảm bảo tính ổn định của tiền pháp định. Còn tiền điện tử về cơ bản là phi tập trung với nguồn cung giới hạn và tất cả thông tin giao dịch được ghi lại, quản lý trên nền tảng blockchain.
Fiat được công nhận giữa các quốc gia, có thể bị hạn chế bởi địa lý quốc gia và phải đổi theo đơn vị tiền tệ của đất nước mà chúng ta đang giao dịch. Trong khi đó, tiền mã hóa không có tính pháp lý, chúng có thể giao dịch quốc tế dễ dàng thông qua ví điện tử mà không cần sự cho phép của bất kì đơn vị trung gian hoặc ngân hàng trung ương nào.
Để giúp bạn hiểu rõ hơn tiền fiat là gì và phân biệt fiat với tiền mã hóa, iBlockchain đã tổng hợp bảng sau:
| Tiền pháp định Fiat | Tiền mã hóa | |
| Hình thức tồn tại | Tiền giấy, tiền polymer hoặc có thể là tiền xu | Tiền kỹ thuật số, không có đặc điểm vật lý |
| Hình thức quản lý | Chính phủ kiểm soát | Blockchain |
| Nguồn cung | Không giới hạn, được quyết định bởi chính phủ | Nguồn cung giới hạn, được kiểm soát bởi các thuật toán blockchain |
| Thông tin giao dịch | Thông tin giao dịch không được lưu trữ | Ẩn danh, thông tin giao dịch đều được lưu trữ trên blockchain |
| Tính chất | Mang tính tập trung | Mang tính phi tập trung |
| Mức độ lưu hành | Toàn cầu | Chưa được công nhận ở nhiều quốc gia |
Bài viết cung cấp những thông tin cơ bản giúp bạn hiểu Fiat là gì và mối quan hệ giữa tiền pháp định fiat và tiền mã hóa. Thời điểm hiện tại, tiền pháp định và tiền mã hóa vẫn đang hỗ trợ lẫn nhau để phát triển nền kinh tế tài chính toàn cầu.
Tìm hiểu thêm những tin tức mới nhất về thị trường tiền điện tử tại iBlockchain.com.vn